Francia nun ye un estáu conocíu precisamente pola so apertura a la variedá dientru les sos llendes. Dende la “Revolución” burguesa francesa, Francia escoyó la xunión na identidá única que non xunitaria: “liberté, égalité, fraternité”. Poro, una llingua pa un solu estáu, fragmentáu güei en milenta rexones ya departamentos que nun son frutu d’eses sotiles diferencies tolerables en París, sinon qu’aporten por mor de razones puramente alministratives.

Anguañu esto vese nos enguedeyos de Córcega, que quier algamar la modificación de la Constitución francesa pa refuerciar les competencies del pueblu corsu, asina comu algamar la oficialidá dafechu comu vienen lluchando dende cuantayá. Demientres, l’Elíseu refúxase nel pasáu violentu d’esta islla de vezos nacionaliegos pa negá-yos un drechu llexítimu.

¿Y comu se vive tou en Breizh? Esta nación celta, que forma parte l’estáu francés, lleva sieglos viendo comu se torga la so voz y se desanicia la so cultura. Tinen una llingua de so, el bretón, pola que van llibrando munches batalles. Tantes que pue vese nidiu el paralelismu ente Breizh ya Asturies.

 L’Estáu francés tira d’una política centralista dafechu. La llingua les capitales tien de ser la hexemónica nes escueles, a riesgu de qu’hebia quexes de los círculos centralistes. La oficialidá supón modificar documentos que, seyan xustos o non, custionen la hexemonía y la falsa unidá del estáu.

Falsa unidá porque nún estáu nel que se faen campañes pa deformar, desaniciar ya corromper la toponimia fasta’l deliriu nun pue haber diálogu. El pulsu contínuu de la xente, que pidi que se camuden los nomes propios de los sos pueblos y ciudaes choca de frente con una alministración totalmente sumerxía nel francesismu. Nomes que tienen tol xacíu en bretón vence deformaos na so versión francesa, too porque entra dientru d’ún esquema estándar. Munchos son los conceyos que recuperen esta toponimia y la faen oficial, pero munchos otros tan aún en griesca por una pequeña gran victoria comu ye esta.

La mocedá bretón nun pue vivir totalmente na llingua de so, y que cada díi faen más propia y enraigonen más nos sos corales. Comu ya viéremos n’Infoasturies, aún nun puen presentase en toles prebes d’acesu a la universidá na so llingua, a riesgu de que seyan evaluaos probementi por mayestros que nun tan preparaos pa respetar esi modelu educativu. Sicasí, n’Asturies mesmo que la llingua de nueso nun ye oficial, nun tenemos la posibilidá de llegar a niveles educativos superiores usando comu ferramienta la nuesa voz.

Demientres en Breizh y n’Asturies nun tengamos drechu a falar por nós, taremos afogaos.

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.