Si hai castañes, tamos na seronda. Si Barbón fae memes de sí mesmu, cunta coses de la so neñez y declárase almiraor de “Las chicas de oro”, tamos en precampaña. Y, claro, nestos tiempos espárdense milenta mensaxes que se mecen y entemecen comu si tala cosa
Ún de los temes que siempre apaez ye’l marcu formal de rellaciones ente Asturies y l’Estáu español, un alderique nel que, dexando a la vera les opiniones nihilistes, sólo hai dos posiciones posibles: el soberanismu y l’estatutismu. Bien, pos nestos tiempos de precampaña, dalgunes organizaciones polítiques asitiaes a la esquierda de la posición tebia y española que representa’l PSOE, tán falando d’esto. Y hai que valorar mui positivamente que se trate’n público sobro conceutos políticos.
Tamos viendo cómu hai organizaciones polítiques, más d’una, que definen el so proyeutu con toa triba d’axetivos “guais”: nueu, progresista, coherente, posible, novedosu,integraor, ilusionante, seriu, ensin aventurismu…Y toes elles dicen tener un proyeutu diseñáu “colos pies na tierra”. Finalmente, defínenlu tamién comu un programa soberanista, pero d’una clas de “soberanismu modernu” (sic).
Esto prende automáticamente toles señales d’allarma. A un drechu suelen ponése-y axetivos cuandu s’apuesta por soluciones que torguen o llimiten el propiu drechu. Ye un exemplu ñidiu la “oficialidá amable” de Barbón, que nin ye oficialidá nin ye amable. Pos asocede lo mesmo’n cuantes s’entama falar de soberanismu modernu o d’un soberanismu “con Estatutu d’Autonomía”.
Cuandu un Pueblu gobierna’l so territoriu y el so futuru con plena soberanía, ye claro que nun hai llendes a les decisiones que sobre sí tome esi Pueblu. Ye soberanu y compórtase comu talu, exerciendo la so soberanía al traviés del sistema políticu qu’escoyó. Y, polo tanto, naide nun-y impón un Estatutu d’Autonomía pa llenda-y el so poder soberanu; sinón que dotaráse d’una Costitución propia,definía dende’l pautu social y políticu algamáu por esi Pueblu. Eso ye la soberanía, asina de cenciello.
Poro, el conceutu de soberanismu resulta dafechamente incompatible con aceutar la pertenencia obligá a un Estáu dominante superior, que mos impón un Estatutu d’Autonomía pa xestionar sólo delles competencies y namái con ciertu nivel d’autoxestión. Esto ye, les opciones polítiques que nestos momentos se presenten n’Asturies comu soberanistes, al tiempu que dan por normal que l’Estáu español otorgue a Asturies un Estatutu d’Autonomía, simplemente nun son soberanistes. Y si nun ye cierto, ye que ye mentira. Y si ye mentira ye que-yos da vergoña presentase direutamente comu supuestos “asturianos estatutistes”, porque la sociedá asturiana entiende que ye tan poco democrático tragar un Estatutu impuestu dende Madrid y que te prohiben votar, comu’l que te cataloguen de “Principado” y te monten una Fundación Disney-princesa.
Otra cosa sedría qu’una organización popular, asturiana, d’esquierdes se califique de soberanista, pero desplique que nel plan de ruta política que tien ta prevista una fase anicial onde, a la espera d’acumulación de fuercies pa superala, hai un tiempu onde se negocia un Estaututu d’Autonomía lo más ampliu y respetuosu posible. D’esti mou, entenderíase, en primer llugar, qu’esi Estatutu tien de ser negociáu n’abertal ente les dos partes y aprebáu democráticamente pola sociedá asturiana. Y, en segundu llugar, quedaría claro que l’Estatutu ye, en tou casu, una mala solución transitoria, n’espera d’aperiar el camín políticu que lleve al exerciciu plenu de la soberanía. Eso entiéndese bien. Ye más, podemos compartilo. Lo otro, declarase soberanista y autollimitase nos estrenchos márxenes d’autonomía que permite un Estatutu impuestu, ye engañar.
Ye evidente que, tardi o temprano, l’Estáu español y la so sucursal del “Principado” van vese obligaos a reconocer que l’actual Estututu d’Autonomía, de tan curtiu y estrenchu que ye, yá nun val nin pa xestionar les ruines competencies alministratives qu’a Asturies se-y permite atender. Otru motivu que forciará igualmente a camudar l’actual Estatutu ye que l’Estáu español y el so “Principado” van tener que reconocer la oficialidá de la llingua d’Asturies, porque ésti ye un pasu democráticu inevitable. Ciertamente, nesi momentu, tendremos de xixilar bien que se reconoza l’asturianu comu la llingua oficial de tol territoriu y que se reconoza darréu la totalidá de los drechos llingüísticos qu’esfruten nel Estáu otros países con llingua propia.
Esto que señalamos va dase. Poro, hai de dir muncho más allá na reforma l’Estatutu y desixir, comu mínimu, que tenga l’altor competencial que tienen los Estatutos más avanzaos del Estáu. Les asturianes y asturianos nin queremos nin tenemos por qué ser menos que naide.
Sicasí, esa reforma estatutaria nun pue ser enxamás un oxetivu final, sólo pue atalantase comu un tiempu de transición haza una reconocencia de la plena soberanía del Pueblu Asturianu. Porque, comu tolos pueblos, tenemos el drechu colleutivu a decidir el nuesu futuru. Porque Asturies tien futuru y esi futuru ta nes tos manes, nes nueses manes, nes manes de toos.
Mariano Suárez Rodríguez
Xunta Executiva d’Andecha Astur
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
